Men Bia (Nấm Men Bia – Saccharomyces cerevisia)

Men bia được sử dụng từ rất sớm với nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe như cải thiện trí nhớ, chống stress, chống oxy hóa, kích thích lợi khuẩn trong đường ruột…. Trong bài viết này, Thuốc Gia Đình xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về Men bia.

1 Giới thiệu về men bia

Men bia có tên khoa học là Saccharomyces cerevisia, thuộc họ nấm men Saccharomycetaceae, là loại nấm đơn bào đa công dụng dùng sản xuất bia rượu, rượu vang, bánh mì…

Men bia là sản phẩm vi sinh được nuôi cấy, độ tinh khiết của men cao, có tác dụng xúc tác cho phản ứng chuyển hóa đường từ ngũ cốc thành cồn và CO2. Ngoài ra, men bia cũng có thể thu được từ quá trình nấu bia.

Thành phần chính của bia là nước, ngũ cốc đã mạch nha hóa, Hoa Bia và đặc biệt là men bia. Men bia là các vi sinh vật được nuôi cấy với độ tinh khiết cao, có tác dụng chuyển hóa đường thu được từ ngũ cốc thành cồn và carbon dioxit. Tiêu chí cơ bản để phân định loại bia chính là men bia. 

Hầu hết hiện nay chúng ta quen thuộc với loại bia lên men sơ cấp, sau đó khử trùng và lọc, đóng chai hoặc lon. Bên cạnh đó còn có bia sống, là loại bia lên men thứ cấp, không sử dụng chất bảo quản, chưa qua khâu khử trùng, vì thế sẽ giữ được phần lớn các vi sinh vật có lợi cho sức khỏe. 

2 Lịch sử của Men bia

Men bia xuất hiện cách đây khoảng 8000 năm trước Công nguyên, lúc này người ta đã biết làm men để chể ra loại thức uống này, đó là những công dân thành Babylone. Đến năm 2000 năm sau, người Ai Cập cũng đã biết cách lên men bia chứa trong bình lớn. 

Nhà bác học Antonius Van Leeuvenkoek (1680) là người đầu tiên quan sát các yếu tố cấu tạo nên bia. Nhà bác học Pháp Louis Pasteur (1822-1895) đã thành công trong việc chứng minh sự lên men bia không phải chỉ là phản ứng hóa học, mà còn có sự tham gia của các sinh vật cực nhỏ sống kỵ khí, đó chính là men bia. Những phản ứng lên men rượu từ đường cần phải có sự xúc tác của các enzyme, đó là các men sinh học

Trong công nghệ di truyền, nếu cho men bia vào gen tổng hợp Albumin hay hemoglobin người thì các tế bào men bia cũng sản xuất ra Albumine hay hemonglobine người. Ngoài ra người ta còn đưa vào trong men bia một loại vaccine chống bệnh viêm gan siêu vi B, nhằm tránh việc nhiễm virus, dù đã được làm yếu đi vẫn có thể gây nguy hiểm cho bệnh nhân. Trong lĩnh vực di truyền, men bia cũng đóng vai trò quan trọng khi được dùng làm nhân chuyển đổi gen tế bào. 

3 Thành phần trong men bia

Trong men bia chứa các vitamin và khoáng chất, cụ thể:

• Các vitamin nhóm B như B1, B2, B5, B6, B9…
• Khoáng chất: Sắt, Magia, Kẽm, Selen
• Men bia cũng chứa rất nhiều protein, có tới 40% là protein ở dạng axit amin. 

4 Tác dụng dược lý

Quan sát trong ống nghiệm, S. cerevisiae đông khô và tươi (men làm bánh tươi) có hoạt tính sucrase đáng kể, hoạt tính isomaltase và maltase thấp, và hầu như không có hoạt tính lactase. Do đó, những bệnh nhân bị thiếu hụt sucrase-isomaltase bẩm sinh, những người cố ý hoặc vô ý tiêu thụ sucrose có thể cải thiện tình trạng kém hấp thu bằng cách sau đó ăn một lượng nhỏ tế bào nấm men, tốt nhất là khi bụng no.

Nấm men Saccharomyces cerevisiae đã được sử dụng để phát triển một loạt các mô hình sống có khả năng điều trị cao đối với các bệnh thoái hóa thần kinh chủ yếu ở người. 

5 Tác dụng – Công dụng

Men bia đã được phát hiện có nhiều công dụng hữu ích từ rất sơm. Thầy tu ở nhiều tu viện vùng Trung Âu đã biết dùng bia để chữa nhiều bệnh từ thời Trung Cổ. Nhờ vậy mà bia thời đó còn có tên là “Bánh mỳ lỏng”, vì uống bia nhiều men bia thì khỏe đến độ khỏi phải ăn bánh mỳ. Quan điểm đó càng đứng vững hơn nữa từ khi các nhà khoa học chứng minh là không có thực phẩm nào chứa nhiều nhóm sinh tố B bằng men bia, chưa kể trong men bia còn có hàm lượng dồi dào chất đạm và khoáng tố đủ loại. 

5.1 Men bia làm đẹp

Nhờ sự hiện diện của Biotin – sinh tố tối cần thiết để da mịn màng, tóc óng ả, móng tay bền chắc – nên men bia có tác dụng chẳng khác nào mỹ phẩm làm đẹp từ bên trong. Thêm vào đó, lượng chất sắt, Kẽm và đồng trong men bia với tỉ lệ hợp lý là cơ sở giúp ổn định ẩm độ của da khiến da không khổ nhám, không nứt nẻ, không nhăn nheo trước tuổi. 

5.2 Tác dụng cải thiện trí nhớ, chống stress. 

Nhiều chuyên gia ngành thần kinh thậm chí quả quyết rằng men bia, thông qua cơ chế ổn định dẫn đến truyền thần kinh, là phương tiện hiệu quả để ngăn chặn bệnh Alzheimer. 

Không chỉ hữu ích cho người cao tuổi, với hơn 40% trong thành phần là nhiều loại chất đạm cần thiết cho phản ứng kiến tạo, lại thêm giàu vitamin, men bia là món thuốc bổ lý tưởng cho vận động viên, người lao động nặng, người lao tâm vì công việc căng thẳng, người thiếu máu, kém ăn, chậm tăng trưởng.

5.3 Chống oxy hóa 

Kết hợp với selenium để tạo thành phân tử selenium hữu cơ, có tác dụng gia tăng hiệu năng chống các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa và là một yếu tố quan trọng trong nhóm các chất chống oxy hóa cần thiết cho sức khỏe. Selenium là chất bảo vệ tế bào gan, gia tăng biến dưỡng những chất mỡ thừa nên đồng thời cũng có tác dụng bảo vệ tim mạch, cải thiện các bệnh ngoài da do gan suy yếu.

5.4 Men bia sống có tác dụng chống nhiễm trùng

Các loại sản phẩm uống chứa men bia thường kết hợp men bia 400mg với men bia – selenium 75mg, silice 25mg, giúp tăng cường sức khỏe, chống nhiễm trùng (trong các trường hợp bị cảm, ho, nóng sốt) làm hệ miễn dịch suy yếu, giúp cường hệ miễn dịch. Men bia còn được dùng làm thực phẩm bổ sung cho phụ nữ mang thai và cho con bú. 

Men bia sống dùng làm thực phẩm chức năng thường có khoảng 20 tỷ tế bào sống Saccharomycescerevisiae/1g, 16 acid amin, 17 vitamin, 14 Muối Khoáng được xem như loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và là véc-tơ dẫn đường cho sự hấp thu các loại vitamin khác vào cơ thể. 

5.5 Kích thích phát triển hệ vi khuẩn Probiotic ở đường ruột

Men bia cũng giúp tái tạo những vi khuẩn cần thiết cho sự tiêu hóa ở đường ruột nên thường được dùng cùng lúc hay sau một đợt điều trị bằng kháng sinh, hoặc khi bị rối loạn các vi khuẩn hữu ích ở đường ruột. 

5.6 Men bia giàu vitamin, khoáng chất

Men bia với sự phong phú các vitamin, acid amin, chất khoáng nên có tác dụng chống suy dinh dưỡng, kích thích ăn ngon, tăng chuyển hóa, làm tăng cường sức khỏe. 

6 Tài liệu tham khảo

• Thực phẩm chức năng – Functional Food (Xuất bản năm 2017). Nấm men bia trang 585 – 586, Thực phẩm chức năng – Functional Food. Truy cập ngày 24 tháng 06 năm 2023.
• Tác giả: H K Harms và cộng sự (Ngày đăng: Ngày 21 tháng 05 năm 1987). Enzyme-substitution therapy with the yeast Saccharomyces cerevisiae in congenital sucrase-isomaltase deficiency, Pubmed. Truy cập ngày 24 tháng 06 năm 2023
• Tác giả: Mick F Tuite (Ngày đăng: Ngày 25 tháng 07 năm 2019). Yeast models of neurodegenerative diseases, Pubmed. Truy cập ngày 24 tháng 06 năm 2023