Lý Chua Đen (Ribes nigrum L.)

Cây Lý Chua Đen từ lâu đã được sử dụng trong y học dân gian Trung Quốc, ngày nay, cây đã được nghiên cứu ứng dụng rộng rãi trong thực phẩm, y học hiện đại. Trong bài viết này, Thuốc Gia Đình xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về Cây Lý Chua Đen.

1 Giới thiệu về Cây Lý Chua Đen

Cây lý chua đen có tên khoa học là Ribes nigrum L., thuộc họ: Grossulariaceae, chi: Ribes, loài: nigrum

Quả lý chua đen tiếng Anh là gì? Tên tiếng anh của lý chua đen là Blackcurrant

Black currant là quả gì? Ở một số nơi, quả lý chua đen còn được gọi với tên European Blackcurrant, hay tiếng Việt là Nho đen châu Âu.

2 Mô tả thực vật

Cây lý chua đen là một loại cây bụi nhỏ, thân gỗ, được trồng chủ yếu để sản xuất trái cây. Đây là một loại cây bụi cỡ trung bình đạt chiều cao từ 1-2 m.

Lá màu xanh lục, có 3-5 thùy. Lá có mùi thơm khi vò nát.

Hoa màu xanh tím nâu nở vào mùa xuân. Quả mọc thành từng chùm, chùm quả mọng dài, khi chín có màu đen, khi chưa chín quả mà xanh, quả chín vào tháng 6-7. Bên trong có một hạt

Cây thường đạt khả năng ra trái sau 4-5 năm

3 Phân bố, sinh thái

Lý chua đen phát triển tốt trong đất giàu chất hữu cơ, thoát nước tốt. Cây ưa sáng, chịu hạn kém, thích khí hậu mùa hè mát mẻ nhưng chịu được bóng râm một phần buổi chiều ở vùng khí hậu mùa hè nóng bức. 

Lý chua đen là cây bản địa tại những vùng khí hậu ôn đới lạnh hay ôn hòa từ Pháp, Anh, ở phía Tây cho tới vùng Mãn Châu ở phía Đông. Ngoài ra, cây còn được tìm thấy ở Himalaya, Lapland

4 Bộ phận sử dụng

Gần như toàn cây lý chua đen được sử dụng như rễ, hạt, quả, lá, hoa.

5 Thành phần hóa học

Juice lý chua đen (Nước ép lý chua đen) chứa nhiều chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin C, Sắt, Kali, Mangan, anthocyanin, bao gồm delphinidin-3-O-glucoside, delphinidin-3-O-rutinoside, cyanidin-3-O-glucoside và cyanidin-3 -O-rutinoside.

Lý chua đen còn là một nguồn giàu chất phytochemical.

Dầu từ hạt của cây chứa một lượng khác nhau (15% đến 19%) axit béo: axit gamma- và alpha-linolenic và axit stearidonic cũng như anthocyanin, Flavonoid…

6 Công dụng

6.1 Theo y học truyền thống

Cây lý chua đen đã được sử dụng trong y học dân gian Trung Quốc như một loại thuốc lợi tiểu, ra mồ hôi và giải nhiệt. Tại Châu Âu và Trung Quốc cây là một thành phần để sản xuất dược phẩm dinh dưỡng, mứt và rượu vang.

Quả lý chua đen có vị gì? Quả lý chua đen có vị chua đặc trưng, do đó, được ứng dụng trong tạo hương vị và tạo màu (do màu tím đen đặc trưng) trong siro quả lý chua có lý chua đỏ, anh đào đỏ và lý chua đen theo tỷ lệ lần lượt là 20:2:1

Dịch chiết lá lý chua đen lá đã được sử dụng trong điều trị phù nề, đau thấp khớp, ho gà, đau họng và loét miệng. 

Quả cung cấp Vitamin C trong mùa lạnh và giúp mau khỏi cúm, ngoài ra, rễ non và thuốc sắc vỏ cây cũng được dùng

6.2 Các nghiên cứu hiện đại

Lý chua đen là một nguồn giàu chất phytochemical với các đặc tính chống oxy hóa, kháng khuẩn và chống viêm mạnh. Ngoài ra, lý chua đen có khả năng cải thiện sức khỏe tổng thể của con người, đặc biệt là với các bệnh liên quan đến viêm nhiễm và điều hòa lượng đường trong máu.

Chiết xuất quả lý chua đen đã ức chế hơn 50% sự sao chép của virus hợp bào hô hấp, cúm A và B, và virus herpes simplex loại 1. Xịt 10% chiết xuất đã khử trùng 99,8% vi rút Haemophilus influenzae loại B và 78,9% vi rút Streptococcus pneumonia nhưng không có tác dụng chống lại Streptococcus mutans. 

Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chiết xuất quả lý chua đen ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư vú và ở mức độ thấp hơn là các tế bào ung thư ruột kết. Một mối quan hệ nghịch đảo giữa hàm lượng vitamin C và sự phát triển của tế bào ung thư đã được ghi nhận, với chất chiết xuất từ ​​​​quả mọng có hàm lượng vitamin C cao sẽ ức chế tế bào ung thư ở mức độ lớn hơn.

Dịch chiết nước của vỏ quả lý chua đen có tác dụng gây độc tế bào chống lại các tế bào ung thư gan HepG2 ở người.

Tổng khả năng chống oxy hóa của quả lý chua đen tương đối cao khi so sánh với các loại quả mọng khác. Khả năng chống oxy hóa tương quan chặt chẽ với tổng hàm lượng phenolic.

Một nghiên cứu ngẫu nhiên về liều lượng-đáp ứng của chiết xuất quả lý chua đen New Zealand (chứa 105 mg anthocyanin) được dùng với liều lượng 300, 600 và 900 mg/ngày trong 7 ngày đối với nam giới được rèn luyện sức bền (N=15) cho thấy tác dụng của liều đối với huyết áp động mạch trung bình, cung lượng tim, thể tích nhát bóp và tổng sức cản ngoại biên ( P = 0,023, P <0,001, P = 0,014 và P = 0,012, tương ứng)

Ở những con chuột say rượu với Ethanol, chất béo và protein của lý chua đen bảo vệ chống lại quá trình oxy hóa, có thể là do khả năng loại bỏ các gốc tự do và chelate các ion kim loại.

Nho đen ức chế alpha-glucosidase, với tác dụng tương tự như Acarbose, cho thấy khả năng sử dụng chế độ ăn kiêng để kiểm soát đường huyết ở bệnh tiểu đường tuýp 2.

Một nghiên cứu nhằm nghiên cứu khả năng ngăn ngừa bệnh viêm gan nhiễm mỡ không do rượu gây béo phì ở chuột cho thấy, dùng lý chua đen ngăn ngừa chứng nhiễm mỡ, viêm và xơ gan do béo phì gây ra.

7 Tài liệu tham khảo

• Tác giả Chuyên gia của trường Đại học Minnesota. BLACKCURRANT – RIBES NIGRUM, trees.umn.edu. Truy cập ngày 05 tháng 07 năm 2023.
• Tác giả Regina E Cortez và cộng sự (Ngày đăng: năm 2019). Blackcurrants (Ribes nigrum): A Review on Chemistry, Processing, and Health Benefits, Pubmed. Truy cập ngày 05 tháng 07 năm 2023.
• Tác giả Yoojin Lee và cộng sự (Ngày đăng: năm 2019). Blackcurrant (Ribes nigrum) Prevents Obesity-Induced Nonalcoholic Steatohepatitis in Mice, Pubmed. Truy cập ngày 05 tháng 07 năm 2023.
• Tác giả Chuyên gia Drugs.com (Ngày đăng: năm 2022). Black currant , Drugs.com. Truy cập ngày 05 tháng 07 năm 2023.