Diêm Sinh (Lưu Hoàng, Lưu Huỳnh)

1 Vị thuốc Diêm sinh (Lưu hoàng) là gì?

Diêm sinh hay lưu hoàng, còn được gọi là lưu huỳnh, được lấy từ quặng Lưu Huỳnh hoặc khoáng chất sulfide đun nóng chảy tạo thành.

Mặt ngoài của Diêm sinh có màu vàng sáng, dạng kết tinh nhưng dễ vỡ. Ngoài ra, còn có bột Diêm sinh, có mùi thối đặc trưng.

Lưu hoàng là chất rắn dễ cháy, được dùng để chế tạo thuốc nhuộm, diêm, thuốc sâu, tơ nhân tạo, Cao Su, thuốc nổ.

2 Diêm sinh có độc hại không?

Diêm sinh sau khi vào cơ thể sẽ tạo thành Hydrogen (H₂S) và arsenic sulfide (As₄S₄) gây kích thích thành ruột, gây nên tác dụng xổ nhẹ.

Việc sử dụng quá nhiều Diêm sinh trong thời gian dài có thể gây nên tình trạng ngộ độc, nguy hiểm cho cơ thể.

3 Thành phần hóa học

Thành phần hóa học chính của Diêm sinh là Sulfur nguyên chất.

4 Diêm sinh dùng để làm gì?

4.1 Tác dụng trong Đông y

Trong Đông y, Diêm sinh được sử dụng trong các trường hợp viêm âm đạo, mụn trĩ, hói đầu, hoạt tử, máu xấu. Tác dụng này có được là do Lưu huỳnh sau khi tiếp xúc với da sẽ tạo thành hydrogen sulfide (H₂S) và acid pantothenic (vitamin B₅) có tác dụng diệt ký sinh trùng.

Hiện nay, Diêm sinh dùng để chữa ghẻ, các bệnh lở loét, viêm da đầu dẫn đến hói đầu, viêm âm đạo, hoại tử ác tính. Một số bệnh lý ngoại khoa khó chữa như mụn tấy đỏ, ghẻ lở, viêm chân lông, viêm da, ngứa âm đạo, chàm âm đạo, rụng tóc cho hiệu quả điều trị rất tốt.

Trên lâm sàng, Diêm sinh còn được dùng để uống có tác dụng bổ hỏa trợ dương, thông tiểu tiện dùng trong trường hợp liệt dương, hư hàn, chân tay lạnh, hen suyễn, tiểu khó.

Trong Đông y, thận chủ cốc, thận khí được bổ sung đầy đủ sẽ tự nhiên khỏe mạnh, Diêm sinh có tác dụng mạnh gân cốt nhưng công hiệu ít được dùng.

Sử dụng Diêm sinh theo đường uống có thể gây tiêu chảy nhẹ.

4.2 Sấy Diêm sinh là gì?

Diêm sinh còn được sử dụng trong quá trình sấy dược liệu nhằm mục đích để bảo quản. Trong quá trình sấy, lưu huỳnh và các hợp chất của nó sẽ sản sinh ra khí SO2 giúp tiêu diệt, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc đồng thời giữ màu sắc cho dược liệu.

Hiện nay, Diêm sinh còn dùng để sấy thực phẩm như măng khô có thể gây nguy hiểm cho người sử dụng nếu hàm lượng Diêm sinh vượt quá mức cho phép.

4.3 Cách sấy Diêm sinh để bảo quản dược liệu

Chuẩn bị phòng sấy, diêm sinh.

Xếp dược liệu vào phòng sấy.

Tiến hành đốt lưu huỳnh, căn thời gian và nhiệt độ phù hợp.

5 Phương thuốc chứa Diêm sinh

5.1 Trị bệnh tay chân buồn bực

Dùng 3 lít sữa bò, đun đến khi còn 1,5 lít sắc lấy 500ml, thêm 31g Diêm sinh vào hòa cùng sữa. Mỗi lần dùng thuốc, lấy một chiếc khăn trùm kín, để cho ra mồ hôi, trong quá trình dùng thuốc cần chú ý tránh gió. Trường hợp không ra mồ hôi có thể dùng thêm 1 lần nữa.

Sau vài ngày, tiếp tục dùng thuốc, nên làm đi làm lại để có hiệu quả tốt nhất.

5.2 Trị bệnh thương hàn

Sử dụng nước Ngải Cứu đun sôi với 9g bột Diêm sinh, khi dùng thì trùm chăn kín mát, xông cho đến khi ra mồ hôi là bệnh tự khỏi.

5.3 Trị đau, nhức mỏi

Sử dụng 125g Diêm sinh.

125g Tiêu thạch.

125g Trần Bì.

Các vị đem nghiền thành bột, nặn thành những viên có kích thước bằng hạt ngô.

Uống trước khi ăn, uống cùng với nước cơm, mỗi lần uống 30 viên.

5.4 Trị khí hư, tiêu chảy, đi tiểu không kiểm soát, đau bụng lâu ngày không khỏi

62g Diêm sinh.

15,6g Phèn chua.

Các vị đem nghiền thành bột, sau đó đem hấp rồi nặn thành từng viên có kích thước bằng hạt ngô, sử dụng vị thuốc Đan sa để làm vỏ bọc bên ngoài.

Mỗi lần uống 15-20 viên, uống cùng với nước ấm hoặc nước muối dưa chua đun lên để uống.

Phương thuốc này dùng khi đi du lịch, khi đi cần chuẩn bị đầy đủ.

5.5 Trị nôn mửa, tiêu chảy

31g Diêm sinh.

15g Hồ tiêu.

Các vị đem trộn đều sau đó nghiền thành bột, thêm 31g Hoàng lạp (đá sắp vàng), trộn đều rồi làm thành viên.

Mỗi lần uống 1 viên với nước lạnh.

5.6 Trị tỳ hư, đau đầu

31g Diêm sinh.

Thêm Hồ phấn, nghiền thành bột, nặn thành từng viên có kích thước bằng hạt ngô.

Dùng khi đau, mỗi lần uống 5 viên cùng với nước lạnh.

5.7 Trị mũi đỏ

15,6g Diêm sinh.

6g Hạnh nhân.

3g bột Thủy ngân.

Các vị đem nghiền thành bột, bôi lên mũi vào buổi tối trước khi đi ngủ.

5.8 Trị tai điếc ở trẻ nhỏ

Dùng bột Diêm sinh và sáp, đem nặn thành từng viên nhỏ, đút vào trong tai.

Thay thuốc mỗi ngày 1 lần.

5.9 Trị viêm âm đạo

Dùng bột Diêm sinh bôi lên vùng bị viêm, sau mấy ngày sẽ thấy hiệu quả.

6 Mua Diêm sinh ở đâu?

Diêm sinh hiện nay được bán ở các đơn vị mua bán hóa chất hoặc các sàn thương mại điện tử.

7 Tài liệu tham khảo

Tác giả Đào Ẩn Tích. Thạch lưu hoàng (Lưu huỳnh), trang 219-220. Thần Nông Bản Thảo Kinh. Truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2024.