Chim Cút (Coturnix japonica Temminck et Schlegel)
Thịt Chim Cút dùng chữa trẻ em cam tích, suy nhược, biếng ăn, ăn không ngon còn trứng Chim Cút dùng để chữa suy dinh dưỡng. Trong bài viết này, Thuốc Gia Đình xin gửi đến bạn đọc những thông tin Chim Cút.
1 Giới thiệu về Chim Cút
Chim Cút hay Con Cút có danh pháp khoa học là Coturnix japonica Temminck et Schlegel, thuộc họ Trĩ – Phasianidae.
1.1 Mô tả Chim Cút
Chim Cút có kích thước nhỏ, thân hình thoi, gọn, nặng khoảng 110 – 130g.
Đầu Chim Cút tròn, có 3 vệt dọc dài, màu nâu đỏ. Mỏ ngắn hơi cong, màu xám hoặc vàng ngà. Mắt màu nâu. Đuổi rất ngắn. Ngực và lưng có lông bóng mượt màu nâu đất xen ké những vệt sáng đốm đen ở đầu. Bụng màu trắng vàng ở con đực, màu trắng đục ở con cái. Chân thấp màu xám hoặc vàng ngà.
Hình ảnh Chim Cút con:
2 Chim Cút sống ở đâu?
Chim Cút là loài chim di cư, có nhiều ở Việt Nam vào mùa đông, thường gặp trên các đồng có vùng trung du và đồng bằng. Chim cút còn sống hoang dã trong rừng, gọi là chim cút rừng.
Chim Cút cái có trọng lượng cơ thể lớn hơn chim đực và bắt đầu đẻ khi được 35 – 45 ngày tuổi. Mỗi năm, chim đẻ 300 – 350 trứng, cá biệt có con đẻ đến 400 trứng. Trứng có trong lượng 10 – 15g có màu trắng đục, lốm đốm đen, ấp được 15 – 17 ngày thì nở.
Chim cút đã được thuần hóa rất sớm ở Ả Rập và Nhật Bản. Sau được nuôi phổ biến ở châu Á, châu Âu và châu Mỹ. Những năm gần đây, ở Việt Nam, nhân dân cũng nuôi chim cút để lấy thịt và trứng làm thực phẩm và làm thuốc.
Thức ăn của chim cút gồm ngô, cám, tấm gạo, đậu tương, bột cá, khô lạc, vitamin và chất khoáng calci, phosphor trộn lẫn với nhau và chất tươi có rau, củ, quả non.
Chim cút nuôi rất chóng lớn, khoảng 6 – 7 tuần tuổi có thể đạt 120g.
2.1 Đặc điểm chuồng nuôi
Thường nuôi trong lồng xếp thành nhiều tầng, có sàn kín đốc về phía trước 2,5% và đưa ra 15 cm, mép ngoài bẻ cong cao khoảng 3 cm để đỡ trứng khỏi lăn ra ngoài khi cút để. Phía trước lồng, cần tạo các khe hở 3 – 3,5 cm để chim thò đầu ra mổ thức ăn.
3 Bộ phận sử dụng
Chim cút được dùng trong y học cổ truyền với tên thuốc là thuần điểu gồm thịt chim và trứng chim.
4 Thành phần hóa học
Thịt chim cút chứa Protid, Lipid và Muối Khoáng.
Trứng chim cút có nhiều chất Lecithin hơn các loại trứng khác.
5 Tác dụng
Trong cuộc sống hàng ngày, có thể dùng chim cút chế biến các món ăn như: Con chim cút nướng, chim cút rán, chim cút hầm, trứng chim cút…
Không chỉ có vậy, chim cút trong y học cũng là vị thuốc có nhiều công dụng:
5.1 Tinh vị, công năng
Chim cút có vị ngọt, tính bình, không độc, có tác dụng bổ dưỡng, mạnh gân xương, trừ phiền nhiệt, cầm tả lỵ.
Trứng chim có vị ngọt, mặn, tính bình, có tác dụng bổ trung, ích khí.
5.2 Công dụng
Thịt chim cút: Chim cút (1 con), làm thịt, bỏ ruột, rửa sạch, chặt miếng, nấu với gạo thành cháo (có thể thêm nhộng tằm), ăn hàng ngày là thuốc bổ cho trẻ em chữa cam tích, suy nhược, biếng ăn; cho người cao tuổi cơ thể yếu mệt, ăn không thấy ngon. Thịt chim cút ninh nhừ với hạt đậu ván trắng và Gừng tươi chữa kiết lỵ; với ít đường và rượu lại có tác dụng nhuận phế, bổ khí, thông huyết, chữa viêm phế quản mạn tính.
Theo tài liệu nước ngoài, thịt chim cút (1 con) phối hợp với Hoài Sơn (30 g), Đảng Sâm (15 g), hầm nhừ, ăn cả cái lẫn nước để chữa kém ăn, tỳ vị hư; với Câu Kỷ Tử (30 g), đỗ trọng (10 g) trị đau lưng do thận hư với bạch cập (10g) trị ho ra máu.
Trứng chim cút: Hàng ngày, có thể cho trẻ ăn 2 – 3 trứng chim luộc hoặc quấy với bột để chữa suy dinh dưỡng. Phụ nữ ăn trứng chim cút luộc, ninh nhừ với ích mẫu (30 – 40 g), để tăng cường khí huyết, điều hòa kinh nguyệt. Trứng chim cút (2 quả) nấu chín với chuối tây xanh cắt miếng (10 g) ăn trong ngày, chữa táo bón, cao huyết áp.
Theo tài liệu nước ngoài, trứng chim cút (5 quả) luộc, bỏ vỏ, nấu với bột Đỗ Trọng (10 g) và nước dùng gà (200 ml), thêm hành, gừng, muối và gia vị khác thành món ăn – vị thuốc bổ gan thận và hạ huyết áp: với mộc nhĩ trắng (15 g) để tăng cường khí huyết, mát da thịt; với Ích mẫu (30 g) lại điều hòa kinh nguyệt.
6 Giá chim cút cảnh
Theo tìm hiểu, Chim cút có giá như sau, tùy thời điểm mà mức giá này có thể thay đổi:
- Chim non thịt: 7.000 – 10.000 đồng/con.
- Chim cút thịt: 15.000 – 20.000 đồng/con.
- Chim cảnh trưởng thành: 900.000 trở lên mỗi con.
7 Tài liệu tham khảo
- Cây Thuốc Và Động Vật Làm Thuốc ở Việt Nam Tập 1 (Xuất bản năm 2006). Chim Cút trang 1095 – 1096, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam Tập 1. Truy cập ngày 31 tháng 07 năm 2023.