Cần Thăng (Feoniella lucida)

Phân loại khoa học
Giới(regnum)	Plantae (Thực vật) Angiospermae (Thực vật có hoa) Eudicots (Thực vật hai lá mầm thật sự)
Bộ(ordo)	Sapindales (Bồ hòn)
Họ(familia)	Rutaceae (Cam)
Chi(genus)	Feoniella
Danh pháp hai phần (Tên khoa học)
Feoniella lucida

Cần thăng được biết đến là một loại cây cảnh phổ biến với tán lá và hoa đẹp bên cạnh những lợi ích về sức khỏe và đời sống. Trong bài viết này, Thuốc Gia Đình xin gửi đến bạn đọc những thông tin chi tiết về loại cây này.

1 Giới thiệu về Cần thăng

Cần thăng với tên khoa học là Feoniella lucida, thuộc họ Cam – Rutaceae. 

1.1 Đặc điểm thực vật

Bộ phận	Tác dụng
Thân	Cây gỗ nhỏ, có thể cao tới 10 – 20m, cành và thân nổi u bướu, phân cành ngang. Vỏ màu trắng xám có nhiều vết sần, cành có gai, gai dài 1cm.
Lá	Lá kép lông chim lẻ, có 2 – 3 đôi lá chét mọc đối, gần như không cuống, nhẵn, dạng màng hay hơi dài, có điểm tuyến thơm; lá chét cuối hình trứng (trái Xoan) ngược, xanh bóng, dài tới 4cm; cuống lá có cánh.
Hoa	Hoa trắng kem, xanh lục hay hơi hồng tím, thành chùm đơn ở kẽ lá, ngắn hơn lá. Hoa ra tháng 2 – 3
Quả	Quả dạng quả mọng, gần hình cầu, đường kính 7 – 8cm có vỏ dày, màu trắng hay hơi xám, bao bởi vỏ quả ngoài màu xanh, hoá gỗ, có thịt màu hồng xám; hạt nhiều, thuôn dẹp, dài 5 – 6mm, có lông. Quả có vào tháng 10 – 11.

1.2 Đặc điểm sinh thái và phân bố

Cây có nguồn gốc từ Úc và New Zealand, phát triển trong các môi trường sống khác nhau, bao gồm rừng mưa nhiệt đới, rừng xơ cứng ẩm ướt và dọc theo suối và kênh rạch. Cây rất dễ chăm sóc và có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, miễn là thoát nước tốt. Cây ưa bóng râm một phần hoặc có ánh nắng rải rác và cần tưới nước thường xuyên để giữ ẩm cho đất nhưng không bị úng.

1.3 Trồng trọt và thu hái

Cần thăng là loại cây tương đối dễ chăm sóc và có thể phát triển mạnh ở nhiều điều kiện khác nhau. Dưới đây là một số lưu ý khi chăm sóc loại cây này:

• Ánh sáng: Feroniella lucida ưa bóng râm một phần hoặc ánh nắng rải rác. Nó có thể chịu được ánh nắng đầy đủ, nhưng có thể cần tưới nước bổ sung trong điều kiện khô và nóng.
• Nước: Tưới nước cho cây thường xuyên, giữ cho đất ẩm nhưng không bị úng. Loại cây này chịu hạn, nhưng nó sẽ phát triển tốt nhất nếu tưới nước thường xuyên.
• Đất: Feroniella lucida sẽ phát triển ở nhiều loại đất khác nhau, miễn là đất thoát nước tốt. Một hỗn hợp đất giàu chất hữu cơ là lý tưởng.
• Phân bón: Cho cây ăn phân bón cân đối mỗi tháng một lần trong mùa sinh trưởng. Sử dụng phân bón có tỷ lệ nitơ, phốt pho và Kali (NPK) bằng nhau, chẳng hạn như công thức 20-20-20.
• Cắt tỉa: Cắt tỉa cây khi cần thiết để duy trì hình dạng và kích thước của cây. Cây này có thể phát triển quá mức và thân dài nếu không được cắt tỉa thường xuyên.
• Sâu bệnh: Feroniella lucida nhìn chung có khả năng kháng sâu bệnh, nhưng có thể bị ảnh hưởng bởi bệnh nấm nếu đất quá ẩm hoặc cây trồng quá đông đúc. Để ngăn ngừa bệnh nằm, hãy đảm bảo cây được lưu thông không khí tốt và giữ cho đất thoát nước tốt.

1.4 Bộ phận dùng

Quả, vỏ thân, gai và lá – Fructus, Cortex, Spina et Folium Limoniae Acidissimae.

2 Thành phần hóa học

Thịt quả chiếm 1/3 thể tích của quả; quả non chứa 3-5% pectin. Trong 100g phần thịt ăn được có nước 74g, protid 8g, lipid 1,5g, carbohydrat 7,5g và tro 5g. Trong 100g phần ăn được của hạt có nước 4g, protid 20g, lipid 27g, carbohydrat 35g và tro 5g. Thịt quả để khô chứa 15% acid citric và một lượng nhỏ K, Ca và muối Fe. Lá chứa 0,7% tinh dầu.

3 Công dụng của Cần thăng theo Y học cổ truyền

3.1 Tính vị

Quả, vỏ Cần thăng có vị đắng, hôi; lá có mùi thơm, tính mát, không độc. Có tác dụng giải nhiệt, làm se, lợi tiêu hoá và kích thích.

3.2 Công dụng

Feroniella lucida là một loại cây cảnh phổ biển do có tân là và hoa hấp dẫn. Một số lợi ích có thể có của loại cây này bao gồm:

Vẻ đẹp: Cây có lá hình bầu dục, có lông và hoa nhỏ màu hồng hoặc trắng mọc thành chùm, khiến nó trở thành một loại cây hấp dẫn về mặt thị giác khi trồng trong vườn hoặc không gian trong nhà.

Dễ chăm sóc: Feroniella lucida là loại cây tương đối dễ chăm sóc vì nó chịu hạn và có thể phát triển ở nhiều loại đất khác nhau. Nó cũng có khả năng chống lại hầu hết các loại sâu bệnh.

Thanh lọc không khí: Một số nghiên cứu cho rằng một số loại thực vật, bao gồm cả những loài thuộc họ Melastomataceae, có thể giúp thanh lọc không khí bằng cách loại bỏ các khí độc hại như carbon dioxide và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC).

Độ ẩm: Giống như nhiều loại cây, Feroniella lucida có thể giúp tăng độ ẩm trong phòng bằng cách giải phóng độ ẩm vào không khí thông qua một quá trình gọi là thoát hơi nước. Điều này có thể đặc biệt có lợi trong môi trường khô ráo, trong nhà.

Sức khỏe tâm thần: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng dành thời gian gần cây cối và thiên nhiên có thể có tác động tích cực đến sức khỏe tâm thần, bao gồm giảm căng thẳng lo lắng và trầm cảm. Có Feroniella lucida trong nhà hoặc khu vườn của bạn có thể góp phần mang lại cảm giác bình tĩnh và hạnh phúc.

4 Ý nghĩa phong thủy của cây Cần Thăng

Trong giới cây cảnh có câu “nhất kim, nhì nguyệt, tam cần, tứ mai”, trong đó 4 chữ viết tắt trong câu có nghĩa là: 

– Kim là cây kim quýt

– Nguyệt là nguyệt quế (cây nguyệt quới)

– Cần là cây cần thăng

– Mai là cây mai chiếu thủy (không phải mai vàng hay mai tứ quý)

4 cây này là những cây xếp hạng đẹp nhất, được yêu thích dùng làm cảnh, có giá trị cao, đáng chơi. 

Cần Thăng là ghép của chữ “cần” và “thăng”, trong đó “cần”  viết tắt trong “cần cù”; ” thăng” là viết tắt của “thăng tiến”. Cây Cần Thăng là biểu tượng của sự cần cù, chăm chỉ, rồi sau này sẽ có quả ngọt, thăng quan tiến chức, không ngừng nỗ lực sẽ có thành công. Gia chủ chơi cây cần thăng sẽ có lộc, được “thăng tiến”. Mang ý nghĩa trên, cây Cần Thăng rất được giới cây kiểng ưa chuộng, có nhiều cây mang giá trị rất cao.

5 Hình ảnh cây Cần thăng bonsai đẹp ở Việt Nam

6 Tài liệu tham khảo

1. Tác giả Rika Yusnaini và cộng sự, ngày đăng báo tháng 3 năm 2023. Ethanolic Extract from Limonia acidissima L. Fruit Attenuates Serum Uric Acid Level via URAT1 in Potassium Oxonate-Induced Hyperuricemic Rats, pmc. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2023.
2. Tác giả Asha Thomas và cộng sự, ngày đăng báo tháng 3 năm 2005. PRELIMINARY STUDIES ON PHYTOCHEMICAL AND ANTIBACTERIAL ACTIVITY OF Limonia acidissima L. PLANT PARTS, pmc. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2023.