Benzyl Benzoat

Bài viết biên soạn dựa theo

Dược thư quốc gia Việt Nam, lần xuất bản thứ ba

Do Bộ Y Tế ban hành Quyết định số 3445/QĐ-BYT ngày 23 tháng 12 năm 2022

BENZYL BENZOAT 

Tên chung quốc tế: Benzyl benzoate. 

Mã ATC: P03AX01. 

Loại thuốc: Thuốc trị ghẻ và chấy, rận. 

1 Dạng thuốc và hàm lượng 

Nhũ tương: 25% (kl/tt). 

Lotion (nhũ tương dùng ngoài): 28% (kl/kl). 

2 Dược lực học 

Benzyl benzoat là chất diệt có hiệu quả đối với chấy (Pediculus capitis), rận (Phthirus pubis) và ghẻ (Sarcoptes scabiei). Cơ chế tác dụng chưa được biết. Mặc dù thuốc gần như không độc sau khi bôi lên da nhưng chưa có tài liệu nào nghiên cứu về khả năng gây độc trong điều trị bệnh ghẻ. Kháng thuốc ở Sarcoptes scabiei chưa được ghi nhận 

3 Chỉ định 

Điều trị ghẻ, chấy, rận. 

4 Chống chỉ định 

Dị ứng với benzyl benzoat. 

5 Thận trọng 

Tránh để thuốc tiếp xúc với mắt và niêm mạc. 

Có thể gây kích ứng da, đặc biệt đối với những người có cơ địa dễ dị ứng. 

Không bôi lên da bị thương hoặc bị nhiễm trùng. 

Thường không khuyến cáo dùng thuốc cho trẻ em. Trường hợp phải dùng thuốc cho trẻ nhỏ và trẻ em nên hòa loãng thuốc để tránh kích ứng da (thường hòa loãng 60 ml hoặc 90 ml dạng nhũ tương dùng ngoài (lotion) 28% thành 120 ml hoặc 180 ml bằng nước sạch, lắc đều trước khi dùng). 

Khi điều trị nhắc lại thường xuyên có thể gây viêm da tiếp xúc. Nghiên cứu trên động vật thí nghiệm cho thấy, khi uống với liều lớn, benzyl benzoat có thể gây kích thích hệ TKTW, co giật và có thể tử vong. 

Các thuốc điều trị ghẻ, bao gồm benzyl benzoat, không có hiệu quả đối với việc dự phòng nhiễm ghẻ. 

6 Thời kỳ mang thai 

Hiện chưa có thông tin. Chú ý không bôi trên một diện tích da quá rộng. 

7 Thời kỳ cho con bú 

Ngừng cho con bú đến khi rửa sạch hết thuốc bôi. 

8 Tác dụng không mong muốn (ADR) 

Kích ứng mắt và niêm mạc. 

Kích ứng da nhẹ tại chỗ bôi (đặc biệt ở bộ phận sinh dục và vùng da bị trầy xước), ngứa và mẫn cảm da có thể xảy ra ở một số người bệnh. 

Cảm giác ngứa ở người bệnh (do mẫn cảm với ký sinh trùng và chất tiết của chúng) có thể kéo dài sau khi dùng thuốc từ một tuần đến vài tuần, điều này không có nghĩa là việc điều trị thất bại và không cần chỉ định điều trị tiếp tục với benzyl benzoat. 

Hướng dẫn cách xử trí ADR 

Ngừng bôi thuốc khi có phản ứng dị ứng, rửa sạch thuốc trên da bằng xà phòng và nước. 

Có thể dùng các thuốc ghẻ và chấy rận khác thay thế benzyl benzoat để tránh kích ứng da. 

Thuốc được khuyến cáo là có hiệu quả và an toàn là Permethrin 5% bôi tại chỗ, có thể dùng Crotamiton 10%, lindan 1% (không nên dùng cho phụ nữ mang thai, cho con bú, trẻ em dưới 2 tuổi và các trường hợp viêm da tiến triển vì làm tăng độ hấp thu qua da và dẫn đến nguy cơ ngộ độc). 

9 Liều lượng và cách dùng 

9.1 Cách dùng

Thuốc bôi ngoài da, không được uống. Lắc đều lọ thuốc trước khi dùng. 

9.2 Liều dùng 

9.2.1 Điều trị ghẻ

Benzyl benzoat là một thuốc trị ghẻ hữu hiệu khi được sử dụng đúng cách, cho nên người bệnh cần được hướng dẫn chính xác khi sử dụng.

Trước khi bôi benzyl benzoat để trị ghẻ, người bệnh phải tắm thật sạch bằng nước và xà phòng để loại bỏ các lớp vảy ở nơi bị tổn thương và tế bào chết.

Nhũ tương dùng ngoài benzyl benzoat 28% có thể bôi lên tất cả các vùng da đã lau khô sau khi tắm từ cổ đến ngón chân (bao gồm cả lòng bàn chân). Khi lớp thứ nhất khô, nên bôi tiếp một lần nữa.

Người bệnh nên tắm sau 24 – 48 giờ kể từ khi lớp thuốc bôi sau cùng khô để loại bỏ thuốc. Người lớn bôi khoảng 30 ml thuốc/lần, trẻ em bôi 20 ml thuốc/lần.

Thông thường các cái ghẻ sẽ bị tiêu diệt hết sau lần điều trị đầu tiên, nhưng có thể điều trị nhắc lại sau 7 – 10 ngày nếu xuất hiện những tổn thương mới và có chứng cứ chứng tỏ còn cái ghẻ. 

Dược thư Anh có cách điều trị khác: Thuốc dạng nhũ tương 25% được bôi lên toàn bộ cơ thể (gồm cả da đầu, cổ, mặt và tai), không tắm, bôi thuốc lần 2 vào ngày hôm sau và tắm sau khi bôi thuốc 24 giờ, cân nhắc có thể bôi thuốc lần thứ 3. 

Nếu dùng thuốc cho trẻ nhỏ và trẻ em phải pha loãng để giảm nguy cơ kích ứng, tuy nhiên sẽ giảm hiệu lực điều trị. 

Cần giải thích cho người bệnh rõ chứng ngứa có thể còn tồn tại đến 3 tuần, nhưng không được dùng lại thuốc. Không bôi lên mặt. 

9.2.2 Điều trị chấy, rận

Sau khi bôi nhũ tương dùng ngoài (lotion) 28% lên tóc, những vùng tóc được phủ thuốc sẽ bị bết lại (tránh bôi vào mắt). Gội đầu sạch bằng nước và xà phòng sau 12 – 24 giờ để loại bỏ thuốc. Xem xét điều trị nhắc lại sau 1 tuần. 

Chú ý: Pha loãng thuốc làm giảm kích ứng da cũng đồng thời làm giảm hiệu lực tác dụng của thuốc. 

10 Quá liều và xử trí

10.1 Triệu chứng

Đã có báo cáo về triệu chứng toàn thân khi lạm dụng thuốc bôi trên da. Đối với nhiễm độc thuốc bôi trên da, nên ngừng bôi thuốc ngay và rửa sạch thuốc trên da bằng xà phòng và nước. 

Khi lỡ uống, thuốc có thể gây kích thích thần kinh và co giật. 

10.2 Xử trí

Rửa dạ dày và điều trị triệu chứng. 

Cập nhật lần cuối: 2019