Sachi được biết là loại cây có dầu ban đầu được trồng ở rừng Amazon. Theo truyền thống, nó được đánh giá cao và tiêu thụ như một loại thực phẩm tốt cho sức khỏe. Trong bài viết này, Thuốc Gia Đình xin gửi đến bạn đọc những thông tin cụ thể về loại thực vật này.
1 Giới thiệu về cây Sachi
Sachi có tên gọi là Sacha Inchi ( Plukenetia Volubilis L.), SI, là loại cây có dầu thuộc họ Euphorbiaceae ban đầu được trồng ở rừng Amazon.
Trong cơ thể , trong ống nghiệm và các nghiên cứu lâm sàng đã đề xuất các tác dụng có lợi của SI đối với nhiều hoạt động bảo vệ thần kinh, da liễu, chống rối loạn mỡ máu, chống oxy hóa và chống viêm, chống tăng sinh và chống ung thư. Nhiều tác động tiềm năng này có liên quan đến các hợp chất hoạt tính sinh học của nó, đặc biệt là các axit béo thiết yếu, protein và hóa chất thực vật.
1.1 Đặc điểm thực vật cây Sacha Inchi
Cây thuộc loại bán thân gỗ với chiều cao xấp xỉ 2m, trồng ra cả hoa và quả nang sau 8 tháng trồng. Nó có một quả nang hình ngôi sao, có kích thước khoảng 3–5 cm. Khi quả chín chuyển từ màu xanh sang màu nâu đen. Quả nang chứa 4–6 hạt hình bầu dục màu nâu sẫm ăn được có đường kính từ 1,5 đến 2cm. Quả nang khô bao gồm 30–35% vỏ (không ăn được) và 65–70% nhân (hạt ăn được) .
1.2 Đặc điểm phân bố và sinh thái
Sacha Inchi (SI) là một loại cây lâu năm, có dầu thuộc họ Euphorbaceous, mọc trong rừng Amazon. Loại cây này, được trồng rộng rãi ở Peru và Tây Bắc Brazil, đã có lịch sử lâu đời giữa các nhóm bộ lạc bản địa khác nhau trong khu vực. Nó được gọi là “Đậu phộng Inca”, “đậu phộng hoang dã”, “Inca Inchi” hoặc “đậu phộng núi”. Việc canh tác SI đòi hỏi khí hậu ấm áp (10–36 °C) và lượng mưa hàng năm đáng kể dao động trong khoảng 850–1000 mm, với đất chua thoát nước tốt (cát hoặc đất sét) giữa độ cao 200–1500m thích nghi với nhiệt độ cao. điều kiện phát triển ánh sáng.
1.3 Thu hái và chế biến
Dầu Sacha Inchi (SIO), được chiết xuất từ hạt, được sử dụng để chế biến các món ăn khác nhau. Theo truyền thống, hạt được rang, trong khi lá được nấu chín và tiêu thụ như một phần của chế độ ăn uống thông thường. Hạt SI cũng được sử dụng như một phương thuốc truyền thống ở vùng Amazon để điều trị các vấn đề về thấp khớp và đau cơ.
Là một loại cây trồng có tầm quan trọng kinh tế đối với ngành thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm, nó được trồng công nghiệp ở các vùng San Martín, Loreto, Lamas, Moyobamba và El Dorado của Châu Mỹ nhiệt đới. Gần đây, việc trồng trọt của nó cũng đã mở rộng sang Campuchia, Thái Lan, Lào, bao gồm cả khu vực Trung Quốc. Trong cuộc thi ‘Dầu ăn Thế giới’ gần đây, SIO đã được trao huy chương vàng, chứng kiến chất lượng cảm quan vượt trội của nó.
2 Thành phần hóa học
Hạt, nhân hạt và lá của cây Sachi mang nhiều thành phần thực vật dân tộc nhất trong cây. Dầu Sachi được xác định là một nguồn thiết yếu của các nhóm acyl linoleic omega-3 và omega-6 lành mạnh. Một số yếu tố phiên mã được điều chỉnh tăng trong hạt, có khả năng liên quan đến sự tích lũy triacylglycerol.
Hạt thô của SI chứa khoảng 22–30% protein, trong khi hạt đã tách chất béo của bánh ép sau khi chiết xuất dầu rất giàu khoảng 53–59% protein.
Dịch chiết SI cho thấy phần lớn là lipid trong hạt, trong khi sự hiện diện của phenol, Flavonoid, tanin, glycosid tim, steroid và terpenoid chủ yếu chiếm ưu thế trong vỏ và lá hạt
3 Tác dụng của Sacha Inchi
Dầu Sachi được xác định là một nguồn thiết yếu của các nhóm acyl linoleic omega-3 và omega-6 lành mạnh. Các axit béo không bão hòa đa (PUFA) này có lợi trong việc kiểm soát hội chứng chuyển hóa tim mạch, cụ thể là bệnh tim mạch vành và tăng huyết áp, đồng thời chứng minh tác dụng hạ đường huyết khi nó được sử dụng làm thực phẩm bổ sung. Ngoài ra, các sản phẩm mỹ phẩm chứa dầu Sachi còn có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, làm săn chắc da và chống lão hóa.
Lá Sachi đã được báo cáo để chứng minh tính chất chống oxy hóa và chống viêm. Do đó, lá thường được phơi khô hoặc chiết để sử dụng.
Thành phần axit amin của hạt tương ứng tốt với các khuyến nghị về chế độ ăn uống và có thể cung cấp nguồn axit amin quý giá, đặc biệt là ở các nhóm dân số suy dinh dưỡng và suy dinh dưỡng.
Phenol làm tăng tính ổn định oxy hóa của PUFA trong dầu thông qua đặc tính chống oxy hóa của chúng và nhiều chất được biết là có tác dụng phòng ngừa các bệnh thông thường có thể liên quan đến tổn thương oxy hóa, chẳng hạn như bệnh tim mạch vành, đột quỵ và ung thư.
4 Tiềm năng sử dụng trong tương lai
Những thách thức toàn cầu hiện nay bao gồm biến đổi khí hậu, suy thoái đất đai và môi trường, gia tăng dân số và thiếu an ninh lương thực. Theo đó, các hệ thống thực phẩm của chúng ta cần được tối ưu hóa để đảm bảo an ninh lương thực đồng thời tránh sự sụp đổ của hệ sinh thái toàn cầu và sự mất mát sau đó của các dịch vụ hệ sinh thái. Ngày càng rõ ràng rằng việc nâng cấp các hệ thống nông nghiệp hiện tại, đặc biệt là độc canh, là không đủ cho mục đích này và cần có các chiến lược thay thế. Các loại cây trồng bị lãng quên và sử dụng không đúng mức có thể chứng minh các nguồn lực cần thiết cho việc cải cách hệ thống sản xuất lương thực của chúng ta bằng cách cải thiện, ví dụ như khả năng phục hồi biến đổi khí hậu, đa dạng di truyền và giá trị dinh dưỡng của các sản phẩm nông nghiệp.
Sachi có tiềm năng đáng kể để đóng góp vào các mục tiêu này, vì thực vật có thể phát triển mạnh trong nhiều điều kiện môi trường, có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và có thể là cây trồng thay thế có lợi về mặt kinh tế cho nông dân quy mô nhỏ. Hơn nữa, có sẵn nhiều loại cây trồng và tính đa dạng di truyền cao của nguồn gen, mang lại cơ hội vượt trội để thuần hóa và nhân giống hơn nữa, hỗ trợ tích hợp hiệu quả trong các hệ thống canh tác bền vững.
5 Tài liệu tham khảo
Tác giả Nur Anis Raihana Mhd Rodzi và cộng sự, ngày đăng báo năm 2022. Sacha Inchi (Plukenetia Volubilis L.): recent insight on phytochemistry, pharmacology, organoleptic, safety and toxicity perspectives, pmc. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2023.